Bitmek bilmeyen ölümler listesine Afro-Beat efsanesi Tony Allen da katıldı

Salgın yüzünden değilse de son dönem sık duymaya başladığımız ölüm haberlerine bir büyük isim daha katıldı. Afro-Beat müziğin kurucu babalarından Tony Allen Paris'e hayatını 80 yaşında kaybetti. Bu haber yazılana kadar sanatçının ölüm nedenine dair bir açıklama yapılmamıştı.

Fela Kuti ile Afro-Beat müziğin kurucu ikilisinin ilki Kuti yıllar önce hayatını kaybetmişti. Şimdi Allen da ona katıldı.

Tony Allen'ın geçen sene Babylon'da verdiği konser öncesi büyük sanatçıyla arkadaşımız Turgay Yalçın bir söyleşi gerçekleştirmişti. Söyleşinin öne çıkan sorusu hâlâ güncel; Yeni dinleyici cazda ne istiyor?

Allen'ın sevgili Yalçın'a verdiği cevabı açıktı. Yeni dinleyici cazın daha devrimci ve modern olmasını, groovy tınlamasını talep ediyor.

Allen'ın yeni müziğin devrimci olmasını istemesi normal çünkü kendisi yetmişlerde Kuti ile bunu yapıyordu. 1973 yılında "Gentleman", 1975'te "Expensive Shit" (Türkçesini siz çevirin) ve 1976'da "Zombie" ile davulda adeta devrim yaratmıştı.

Kuti'nin tabiriyle Tony Allen olmasaydı Afro-Beat olmazdı demesi boşuna değil.

Aslında, Nijerya Lagos'da dünyaya gelen sanatçı gençlik yıllarına kadar eline baget almış değildi. Sonra sonra Art Blakey, Elvin Jones, Gene Krupa gibi efsaneleri inceleyerek davulu tanıdı.

Afrika'nın müzikli klüpler ortamında deneyim kazandı. Latinden caza her tür müziği çalmak zorundaydım çünkü klüpte bunu istiyorlardı diyordu.

Peki Kuti ile tanışması nasıl olmuş?

Yıl 1964. Kuti ile ilk kez tanışıyorlar. Kuti ona 'bu ülkenin en iyi davulcusu olduğunu söyleyen sen misin' diye direkt sorar. 'Güldüm ve ona bir şey söylemedim' diyor Allen. 'Caz çalacak mıyım' diye sormuş, Kuti de 'evet' demiş!

Afrika'da yaşasa da oraların klüplerinde çalınan müzikler sosyete müziği gibi şeylerdi. Başka şey bilmiyorlardı diyordu. Bu yüzden yaptığımız müzik devrimci bir müzik olarak görüldü.

Tony Allen son yıllarında ağırlıklı Damon Albarn ile çalıştı. Birlikte "Rocket Juice & The Moon" isimli bir albüm çıkarmışlardı ama son dönem yine caz köklerine dönüş yapan Allen ilk efsanesi Art Blakey için özel proje geliştirdi. Son İstanbul konserinde de bu konsepti çalmışlardı.

Birçok dinleyici davul çalmayla ritmin eşanlamlı olduğunu düşünürken Allen öyle hissetmiyordu. Dört yıl önce The Guardian'a verdi röportajda 'bazı davulcular yumuşak çalmanın ne anlama geldiğini bilmiyorlar, öyle bir şey kitaplarında yok' demişti. 'Gerekirse davullarımla evi yıkabilirim ama ince nasıl çalınır bunu da iyi bilirim, nehir gibi akarsın' diye bitirmişti.

Yine sevgili Yalçın'a verdiği Cazkolik röportajından bir cümleyle bitirelim; "Hibir şeyin sonu yok ama ben daha iyi müziğin peşini asla bırakmıyorum".

Cazkolik.com / 01 Mayıs 2020, Cuma

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN