Yerli albümlerde süresi on dakikadan uzun parçaları araştırırken (ki bu konuda en yeni örnek tenor saksofoncu Tamer Temel`in "Serbest Düşüş" isimli yeni albümündeki 11:35`lik albüme adını veren parçadır, bu albümü ayrıca yazacağız) daha önce dinlemediğim 2006 yılında Kalan Müzik`ten çıkan ve başı Erkan Oğur ve Rick de Graaf`ın çektiği "The Istanbul Connection" albümünü farkettim. Sonra, albümü niye daha önce dinlemediğime hayıflandım, hakkında daha fazla bilgi almak için araştırmaya başlayınca doğrusu pek bir şey bulamadım, bu sefer daha çok üzüldüm ve iş başa düştü. Evet, albümün üzerinden on yıl geçmiş aklın nerdeydi diyebilirsiniz ama geç olması olmamasından daha iyi.

* * *

Albümde perdeli/perdesiz gitar çalan Erkan Oğur, tenor ve soprano saksofonda Rick de Graaf, piyanoda Baki Duyarlar, bendir, darbuka ve benzeri vurmalılarda Ruben van Rompaey, akustik basta Erdal Akyol ve davulda Joost Kroon var, yani, tam bir Türk & Avrupa ortak albümü. Beni bu albümle buluşturan uzun parça merakının cevabıysa Erkan Oğur`un "Sâbâ Nefes" isimli 15 dakikalık çalışması.

* * *

Albümün adı çağrışım yaptı, 1972 yılında başrolünü Gene Hackman`ın oynadığı adı "The French Connection" olan oldukça sürükleyici polisiye bir film vardı, Amerikalı bir polisin uluslararası kaçakçılık şebekesini çökertmek için ta Marsilya`ya gelmesi ve yakalayana kadar çektiği sıkıntılar filan. Sonra bu isim popüler kültüre miras kaldı, muhtemelen "The Istanbul Connection" albüm adı da "The French Connection" filminden mülhem olmalı.

"The Istanbul Connection" iki ayrı müzikal dünya arasındaki özgün kaynaşmanın ürünü.

Albümdeki grubun temelleri Hollandalı caz müzisyenleri de Graaf ve van Rompaey tarafından atılmış, Türk müzisyenleri de bu iki Hollandalı davet etmiş. 2004 aralık başı verdikleri bir dizi konserin ardından stüdyoya giren ekip kimi kayıtlar yapmış. Ortaya çıkan çalışmalar caz ve Türk müziği öğelerinden harmanlanmış çarpıcı dünya müziği örnekleri olmuş, özellikle ilk parçada enerjisi yüksek davul, atmosferik efektler yaratan saksofon ve hem lirik, hem `spiritual` tonların sahibi perdesiz gitar kendini bazen belirsiz bazen çok net hissettiren perküsif seslerle müzikal sınırları merakla araştıran müziklere dönüşmüş.

* * *

Mesela, Süleyman Ergüner`in "Acemaşiran Son Yürük Semai"si nefis bir Türk blues`u. Sekiz dakikalık parçadaki 6/8`lik geleneksel girişin ardından Erkan Oğur`un elektrikli gitarı, takiben Baki Duyarlar`ın piyano, de Graaf`ın saksofon sololarını herkes dinlemeli. Ayrıca parçanın giderek artan enerjisi de dikkate değer. Uzun parça "Sâbâ Nefes" perdesiz gitarın sabah rüzgarını tarif eden hafif ve duygulu etkisinin devamında 4/4`lük ritmle ilerleyen sololarla çeyrek saatlik bir terapi gibi. Baki Duyarlar`ın piyanosunun ışıldadığı bir bölüm var mesela o solonun ayrıca altı çizilmeli.

* * *

Önceleri böylesi müzikler daha sık kaydedilirdi, şimdilerde daha az mı işitiyoruz bu çeşit yeni çalışmaları, oysa üzerine gidilecek ne kadar çok alt tema var. Kültürel kesişmelerin her noktası ayrı birer müzikal zenginlik ve caz bu zenginliği ne kadar güzel tanımlayan bir üst kimlik. Albüm kitapçığında bir konser fotoğrafı var, güzel bir salon belli ki, oysa, bizim şimdilerde böylesi konserlere ne çok ihtiyacımız var. Daha bir kaç yıl önce benzeri bir çalışmayı yayınladıkları "Diyar Diyar Caz" isimli albümle Fransız caz müzisyenlerinden oluşan Spiral Quartet grubu yapmıştı.

* * *

"The Istanbul Connection"da dikkati çeken sorun sololardaki virtüözite ne kadar çarpıcıysa enstrümanlar arası solo geçişleri ise o kadar kesik ve perdeli, çoğu parçada davul ve perküsif ritmler bu geçişlerin ek yerini oluştursa da topluluğun kolektif enerjisi bazı parçalarda daha yüksek ve ayrıca kapak görseli böyle bir müziği taşıyacak ağırlıktan uzak, tasarımcı arkadaşımız belli ki albümdeki müziği dinlememiş.

Feridun Ertaşkan

Cazkolik.com / 04 Ocak 2017, Çarşamba

Kaydet