Wynton Kelly

Wynton Kelly

Wynton Kelly Jamaika`da doğup müzik kariyerini ABD`de sürdürmüş olan ünlü caz piyanistidir. 1959-1962 yılları arasında Miles Davis`in grubunda çalarak ünlenen Kelly, background`una kıyasla modern caz çevrelerinde şaşırtıcı derecede gözardı edilmiş bir figürdür. Bop stilini mükemmel bir blues duygusuyla harmanlayan zarif bir solist ve son derece yetenekli bir eşlikçi olan sanatçı için Miles Davis`in görüşü şöyledir: "Wynton sigaranın çakmağıdır. Ateşi yakar ve devam ettirir. Onsuz sigara içemezsiniz." Miles Davis`in grubunda birlikte çalıştığı Cannonball Adderley ise takdirini şu sözlerle belirtir: "Wynton hem zorlayıcı şeyleri hem de swingli parçaları çok iyi çalabilen mükemmel bir solisttir. Aynı zamanda bir solist için belki de dünyadaki en iyi eşlikçidir. Her zaman solistle birlikte ve onun seçtiği akorlarla çalar, hatta gideceğin yönü bile tahmin eder."

 

Jamaika`da doğmuş olmasına karşın Brooklyn`de büyüyen Wynton Kelly`nin akademik eğitimi kısadır, ancak müzikal anlamda gelişimi hızlı olmuştur. 11-12 yaşlarında yeni yeni filizlenmekte olan R&B çevrelerine katılmış ve ilk önemli çalışmasını 1947 yılında tenor saksofoncu Ray Abrams`ın grup elemanı olarak yapmıştır. Daha sonra Hot Lips Page, Eddie "Cleanhead" Vinson ve Eddie "Lockjaw" Davis liderliğindeki güçlü R&B combo`larında çalmış, Nisan 1949`daysa J.J. Johnson, Roy Haynes ve genç bir Sonny Rollins`in de yer aldıkları bir grupla vokalist Babs Gonzales`e eşlik etmiştir. Kelly`nin caz dünyasındaki ilk büyük işi 1951 yılında Dinah Washington`un piyanisti olmasıdır. Aynı yıl lider olarak Blue Note adına ilk plak kaydını (Piano Interpretations) da yapmıştır. Dinah Washington`dan sonra Lester Young ve Dizzy Gillespie`nin combo`larında da yer alan ve 1952`de Gillespie`yle albüm de kaydeden Kelly, 1952-1954 yılları arasında askerlik görevini tamamladıktan sonra tekrar Washington ve Gillespie`yle çalışmıştır. Bu dönemde artık plak kayıtlarının en aranan piyanistlerinden biridir. J.J. Johnson, Sonny Rollins, Johnny Griffin ve Hank Mobley`nin, ki bu sonuncunun 1960`ların başlarında yaptığı Soul Station, Work Out ve Roll Call gibi en iyi işlerinin ilham kaynağı olarak kabul edilir, plaklarında çaldıktan sonra 1959`un başlarında Miles Davis`ten bir davet alır: Sanatçının sextet`inde Bill Evans`ın yerini alacaktır. 1959`un Mart ayında caz tarihinin en iyi albümlerinden biri olarak kabul edilen "Kind of Blue"nun kaydında piyano koltuğunu Bill Evans`la paylaşır ve medium tempodaki "Freddie Freeloader" parçasında unutulmaz bir performans sergiler. Jack Chambers`ın Miles Davis biyografisi Milestones`da Bill Evans Kelly hakkında şöyle konuşmuştur: "Onu Dizzy`nin big band`inde ilk duyduğumda (1950`lerin ortaları) çok neşeli ve coşkulu bir tarzı vardı, hiçbirşey hesaplanmış görünmüyordu. Ancak çalışındaki berraklığa baktığınızda herşeyin dikkatli bir planlama sonucu olduğunu anlayabilirdiniz - yine de ortaya çıkan netice tümüyle hesapsızdı ve konseptin ardında saf bir ruhun ışıltısını farkedebiliyordunuz." Kind of Blue`nun ardından At the Blackhawk ve Someday My Prince Will Come albümlerinde de çalan Wynton Kelly daha sonra grubun ritm bölümüyle birlikte (basta Paul Chambers ve davulda Jimmy Cobb) kendi trio`sunu kurmuştur. Birkaç yıl boyunca düzenli bir ünit olarak varlığını sürdüren the Kelly Trio gitarist Wes Montgomery`yle birleştikten sonra popülaritesinin doruğuna ulaşmıştır. 1960`ların sonlarından ölümüne dek Cecil McBee ve Ron McClure`dan oluşan bir trio`yla çalan sanatçı geçirdiği bir epilepsi nöbeti sonucu 12 Nisan 1971`de Toronto`da hayata veda etmiştir. Marcus Miller ve Randy Weston gibi caz dünyasında isim yapmış kuzenlere sahip olan Wynton Kelly için son sözü tromboncu J. J. Johnson`a bırakalım: "Wynton Kelly tempodan bağımsız olarak daima mutlu bir duygu ortaya koymuştur."

 

Wynton Kelly diskografisi: Lider olarak: 1951: Piano Interpretations (Blue Note), 1958: Piano (Riverside),1959: Kelly Blue (Riverside), 1959: Kelly Great (Vee-Jay), 1960: Kelly at Midnight (Vee-Jay), 1961: Someday My Prince Will Come (Vee-Jay),1963: Comin` in the Back Door (Verve), 1964: It`s All Right! (Verve), 1965: Blues on Purpose (Xanadu), 1967: Full View (Milestone), 1968: Last Trio Session (Delmark) Sideman olarak Julian "Cannonball" Adderley ile: Things Are Getting Better (1958), Cannonball Adderley Quintet in Chicago (1959), Cannonball Takes Charge (1959), The Cannonball Adderley Quintet Plus (1961), Sideman olarak Dizzy Gillespie ile: Dee Gee Days: The Savoy Sessions (Savoy, 1951-52 [1976]), Dizzy Atmosphere (1957), Birks` Works (1957), Dizzy Gillespie at Newport (Verve, 1957), Sideman olarak Miles Davis ile: Kind of Blue (1959), Someday My Prince Will Come (1961), Sideman olarak Sonny Rollins ile: Sonny Rollins, Vol. 1 (1956), Newk`s Time (Blue Note, 1957), Sideman olarak Wes Montgomery ile: Full House (1962), Smokin` at the Half Note (1965), Sideman olarak Lee Morgan ile: Lee Morgan Vol.3 (1957), Here`s Lee Morgan (1960), Sideman olarak Hank Mobley ile: Peckin` Time (1958), Soul Station (1960), Roll Call (1961), Workout (1961), Sideman olarak Johnny Griffin ile: Introducing Johnny Griffin (1956), A Blowin` Session (Blue Note, 1957), Sideman olarak Abbey Lincoln ile: That`s Him! (Riverside, 1957), It`s Magic (Riverside, 1958), Abbey Is Blue (Riverside, 1959), Sideman olarak Dinah Washington ile: Back to the Blues (1962), Sideman olarak J. J. Johnson ile: The Eminent Jay Jay Johnson Volume 2 (1954) Sideman olarak Billie Holiday ile: Lady Sings the Blues (1956), Sideman olarak Roland Kirk ile: Domino (1962).

 

Arto Peştemalcıgil

 

Cazkolik.com / 02 Aralık 2012, Pazar

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN


Arto Peştemalcıgil

  • Instagram
  • Email

Yorum Yazın

Siz de yorum yazarak programcımıza fikirlerini bildirin. Yorumlar yönetici onayından sonra sitede yayınlanmaktadır. *.