Lou Reed, Edgar Allen Poe, POEtry, avantgart caz, rock ve Ornette Coleman

Lou Reed, Edgar Allen Poe, POEtry, avantgart caz, rock ve Ornette Coleman

Görünüşte Lou Reed ile Edgar Allen Poe arasında ortak nokta bulmak kolay olmayabilir. Eleştirmenler Velvet Underground`un müziğindeki gotik duyarlılığın Nico ve John Cale`den geldiğini söylemişse de Reed`in kendine has bilinçli bir edebi damar üzerinde çalıştığı biliniyordu ve dinlediğimiz kayıtta tamamen farklı bir dille, üslupla konuştu. Bilim adamı tavırlı köşe yazıları, laboratuvar bakış açılı yaklaşımlar yerine sokaklara, bohem barlara yaslanan Reed, Poe`yu özenli romantik bir diksiyonla değil hissini yazarla ortak bir duyguya evrilterek konuşmayı tercih etti.

 

Her ne kadar Edgar Allen Poe`yu Lou Reed`in rock müziği içinde düşünmesi zor olsa da Poe`nun öne çıkardığı cinsel takıntı, delilik, terör gibi hastalıklı temalar yüz yıl sonra Velvet Underground`un The Raven isimli albümünde ve Reed`in ölümüne kadar sürdürdüğü solo çalışmalarında David Bowie`nin "a masterpiece" olarak tarif ettiği bir çalışmaya dönüşmüştü.

 

Reed`in kişisel endişelerinin yansımalarını Poe`nun çılgına dönmüş kahramanlarında buluyoruz. Poe ile ilgili temalı müziklerden oluşan bir koleksiyon çalışması olarak 2003 albümü "The Raven" 21. yüzyılda Poe`yu anlama kılavuzu olma işlevini görüyor. Albümde karısı Laurie Anderson, David Bowie, Ornette Coleman (albümden Coleman`ın saksofonuyla yer aldığı ki parçayı aşağıda yayına aldık), The Blind Boys of Alabama, Antony, Elizabeth Ashley, Willem Dafoe gbi önemli isimlerin yanısıra B sınıfı korku filmlerinin oyuncusu olarak tanınan Debbie Rochon da bir video ile yer almıştı.

 

Peki, Reed bu kavramsal projeyle ne yapmak istemişti? Kendisinin de yazdığı gibi "Aynı soruları sorup durarak Poe`yu tekrar tekrar okudum ve yazdım; Ben kimim? Neden olmamam gerekeni yapmaya çalışıyorum? Niye sahip olamayacağım şeyi seviyorum? Neden tamamen yanlış olana karşı tutkuluyuz?" Bu sorular, stil ve türe ait konuları aşan zamansız felsefi sorulardır. Hem Poe, hem Reed okuyucusunu/dinleyicisini insan ruhunun karanlık girintilerine, çoğumuzun korktuğu yerlere götürdü ve belki de bu sebeple özellikle de bu çalışmalara tekrar tekrar geri dönüyoruz.

 

 

Lou Reed`in altmışlı yılların avantgart caz ortamına yakın hissettiğini, o müziği sevdiğini biliyoruz. Kendi müziğinde de kırk yıl boyunca rock sınırlarını zorlayan biri oldu. Reed`in 19. yüzyılın gotik korku ustası Poe`ya olan hayranlığı müzisyenin yazarın sözlerini kendi amaçlarına uyacak şekilde eğip bükmesi dinleyiciyi rahatsız etse de Reed`in bu okumaları Poe`nun şiirlerinin imgesini ortaya çıkaracak kadar güçlüdür. Biz, Cazkolik olarak buraya her ne kadar albümden sadece Ornette Coleman`ın olduğu iki parçayı yayına aldıysak da benzeri pek olmayan bu önemli albümün tamamını siz mutlaka dinleyin.

 

Bu yazı 28 aralık 2017 tarihinde Open Culture web sitesinde ve 23 ocak 2011 tarihinde The Guardian gazetesinde yayınlanan iki yazıdan derlenmiştir.

 

Cazkolik.com / 28 Aralık 2017, Cuma

 

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN


Cazkolik.com

  • Instagram
  • Email

Yorum Yazın

Siz de yorum yazarak programcımıza fikirlerini bildirin. Yorumlar yönetici onayından sonra sitede yayınlanmaktadır. *.